Toelichting op de balans: passiva (vrije schermen)

In de volgende tabel is het verloop van alle reserves in het verslagjaar weergegeven. Daarna wordt per reserve een korte toelichting gegeven.

(*) de voorzieningen dubieuze debiteuren (€ 2.370.459 ultimo 2019) zijn op de balans verrekend met de nog openstaande debiteuren. Deze zijn dus geen onderdeel van de voorzieningen Algemene dienst.

Toelichting op Voorzieningen Algemene dienst

Voorzieningen Onderhoud wegen, bruggen, gebouwen en openbare verlichting

Deze voorzieningen zijn ingesteld om de onderhoudskosten meerjarig te dekken. Bij ieder onderdeel is een meerjarig onderhoudsplan beschikbaar. Die onderhoudsplannen worden vijfjaarlijks herzien. De storting in de voorziening is gebaseerd op het meerjarige onderhoudsplan. De besteding in 2019 is op basis van het werkelijk uitgevoerde onderhoud.

In 2019 is in verband met de overdracht van een deel van de Swifterringweg en de Biddingweg door de provincie Flevoland een bedrag van € 1.154.000 ten behoeve van toekomstig onderhoud ontvangen. Dit is conform besluitvorming bij de Slotrapportage 2018 voor € 300.000 toegevoegd aan de Voorziening Onderhoud bruggen en voor € 854.000 aan de Voorziening Onderhoud wegen.

De resterende claims die waren opgenomen in de Voorziening Renovatie openbare verlichting zijn 2019 volledig afgewikkeld.

Voorziening Rioolbeheer

Deze voorziening en de Voorziening Onderhoud/beheer riolering is gebaseerd op het geactualiseerde GRP in 2016 en dient ter dekking van de investeringen in de riolering. De voorziening wordt gevoed met een deel van de inkomsten uit de rioolheffing en dient op lange termijn voldoende te zijn om onderhoud aan en investeringen in vervanging en renovatie van het rioolstelsel te dekken.

Voorziening afvalstoffenheffing

Uitgangspunt is dat de afvalbeheerskosten (inclusief BTW en kwijtschelding) worden gedekt uit de afvalstoffenheffing. Aangezien soms sprake is van forse schommelingen in inkomsten en uitgaven is deze voorziening ingesteld ter egalisatie van de afvalstoffenheffing. In 2019 is het restantsaldo onttrokken ter dekking van het exploitatietekort.

Voorziening inventaris gemeentelijke binnensportaccommodaties

De voorziening inventaris binnensportaccommodaties is ter egalisering van de kosten voor de aanschaf van sportmaterialen en -toestellen. In 2016 zijn de werkelijke lasten onttrokken.

Voorziening Maintain zwembad
De voorziening Maintain zwembad is ingesteld voor het groot onderhoud aan het Aat de Jonge zwembad.

Voorziening APPA

De voorziening APPA is ingesteld ter dekking van de pensioenverplichtingen van enkele oud-wethouders. Voor de overige oud-wethouders zijn andere pensioenregelingen getroffen (pensioenverzekeringen, pensioenen zijn afgekocht of de pensioenverplichtingen zijn in de lopende exploitatiebegroting gedekt). Bij de berekening van de voorziening is rekening gehouden met de volgende indicatoren:

• Berekeningsdatum 31-12-2019;
• GBM/GBV 2013-2018 met een leeftijdsterugstelling m/v 5/1;
• Rekenrente 0,29% (i.p.v. 1,577% vorig jaar).

Ook zijn er een aantal wethouders waarvoor een APPA-plan is afgesloten door de gemeente. Het verschil tussen het benodigde beleggingstegoed en het opgebouwde beleggingstegoed maakt eveneens onderdeel uit van de voorziening APPA.

Voorziening Wachtgeld wethouders

Onder deze voorziening vallen de frictiekosten door wachtgeld, op basis van de wachtgeldregelingen zoals deze in de APPA is opgenomen. In verband met de verplichtingen in 2019 is er een onttrekking gedaan van € 191.908.

Voorziening Dubieuze debiteuren (algemene dienst en sociale zaken)

De voorziening Dubieuze debiteuren dient ter dekking van vorderingen van belasting-debiteuren, debiteuren sociale zaken en overige debiteuren. Jaarlijks wordt bij de jaarrekening de benodigde stand van de voorziening bepaald. Beide voorzieningen zijn op de balans gesaldeerd met de post debiteuren.

 (**) de voorzieningen grondexploitaties zijn op de balans gesaldeerd met de boekwaarde van de grondvoorraden (zie verderop). Door de contante-waarde berekening zijn kleine verschillen ontstaan die als voorziening op de balans zijn blijven staan. Voor nadere details zie de nota reserves en voorzieningen 2016 en het bijlageboek bij deze jaarrekening. Conform de voorschriften van het BBV worden de grondexploitaties gedisconteerd met het meerjarig streefpercentage van de Europese Centrale Bank voor de inflatie in de Eurozone (2%).

Tekstuele toelichting op voorzieningen grondexploitatie

Bij de jaarlijkse herberekening van de grondexploitaties is duidelijk geworden op welke grondexploitaties exploitatietekorten worden verwacht. De gemeente heeft (verlies)voorzieningen getroffen om deze verwachte exploitatietekorten op te vangen. Zie ook de paragraaf grondbeleid.

De voorzieningen grondexploitaties dienen ter dekking van het huidige tekort op de exploitaties.
Per saldo zijn de voorzieningen grondexploitaties in 2019 met € 84.373 toegenomen.
De in 2016 gevormde nieuwe voorziening voor het risico Poort van Dronten als uitvloeisel van de aangescherpte regelgeving BBV, kan voor € 308.776 per saldo vrijvallen.
Daarnaast vallen de volgende voorzieningen per balansdatum gedeeltelijk of geheel vrij:

• 240 De Voor;
• 231 De Graafschap;
• 115 De West kantoorvilla's.

Voor grondexploitatie 127 Havenkade-HZ is daarentegen een dotatie noodzakelijk.

Vaste schulden (looptijd langer dan 1 jaar)

De vaste schulden van de gemeente bestaan uit onderhandse geldleningen afgesloten bij de B.N.G. de stand van de onderhandse geldleningen per 31 december 2019 bedraagt € 19.342.856.  Er is totaal in 2019 € 861.288 aan rente betaald voor de onderhandse geldleningen. De rentepercentages voor de onderhandse geldleningen fluctueren tussen de 3,46 en 5,13 procent.

Vlottende passiva

Vlottende schulden (looptijd korter dan 1 jaar)

De vlottende schulden van de gemeente bestaan uit kasgeldleningen, bank, giro en overige schulden (crediteuren). In onderstaande tabel is stand van de vlottende schuld aangegeven.

De waarborgsommen staan met ingang van 2019 onder de vaste schulden op de balans.

Overlopende passiva

De overlopende passiva van de gemeente bedraagt per 31 december 2019 € 6.811.364. Dit saldo bestaat uit:

Vooruitontvangen rijksgelden

De vooruit ontvangen rijksgelden betreft het overschot van de rijksgelden die besteed moeten worden aan de uitvoering voor specifieke geoormerkte taken. Als de gemeente het ontvangen geld niet aan deze taken besteedt, moet het worden terugbetaald. Het saldo van vooruit ontvangen rijksgelden bedraagt € 515.733 per 31 december 2019. In de volgende tabel staat een overzicht van het verloop per regeling in het boekjaar.

Niet uit de balans blijkende financiële verplichtingen
Alle ten tijde van het opmaken van de jaarrekening beschikbare informatie omtrent de feitelijke situatie per balansdatum is bij het opmaken van de jaarrekening in aanmerking genomen en verwerkt. Er hebben zich na het opmaken van de jaarrekening gebeurtenissen voorgedaan die nadere informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum.

Belangrijke gebeurtenis na balansdatum: COVID-19 (Corona) virus

De gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van de jaarrekening 2019 zijn gebaseerd op de continuïteitsveronderstelling van de gemeente. Echter in de regio Wuhan in China startte in december 2019 een uitbraak van het COVID-19 virus. Medio februari 2020 is dit virus in heel Europa (waaronder ook Nederland) doorgedrongen. Om het virus zo goed mogelijk te bestrijden heeft het Kabinet maatregelen getroffen, waaronder het verbieden van bijeenkomsten van (grote) groepen mensen, diverse reisverboden en de sluiting van eet- en drinkgelegenheden en sport- en fitnessclubs, scholen en kinderdagverblijven tot in ieder geval 20 mei 2020. Vergaande maatregelen zijn op dit moment niet uitgesloten. Dit heeft een aanzienlijke impact op de economie en werkgelegenheid in zowel binnenland als het buitenland. De uiteindelijke gevolgen hiervan zijn op dit moment nog niet te overzien.
Ook voor onze gemeente heeft de uitbraak van het COVID-19 virus, op het moment van het opmaken van de jaarrekening, directe organisatorische gevolgen c.q. onzekerheden. Deze organisatorische gevolgen c.q. onzekerheden bestaan uit:

• Alle medewerkers werken zoveel als mogelijk vanuit huis en zijn voor onderlinge afstemming aangewezen op telefonie of digitale oplossingen;
• De gemeente biedt waar nodig extra ondersteuning aan inwoners en bedrijven binnen de gemeente die in (financiële) moeilijkheden zijn gekomen. Dit heeft impact op onze werkzaamheden die we op dit moment nog niet volledig kunnen overzien.

Naast de bovenstaande organisatorische gevolgen heeft dit direct dan wel indirect ook financiële gevolgen c.q. onzekerheden voor onze gemeente. Het Corona virus heeft conform de uitspraak van de commissie BBV geen directe financiële gevolgen voor de jaarrekening 2019. Echter vanaf het boekjaar 2020 kunnen de volgende financiële gevolgen van toepassing zijn voor onze gemeente, voor zover wij kunnen overzien op het moment van het opmaken van de jaarrekening:

• Kasstromen, zo biedt de gemeente uitstel van betaling voor de gemeentelijke belastingen aan alle ondernemers tot 31 augustus 2020. Zo nodig kunnen ondernemers verder uitstel van betaling krijgen. De uitgestelde betaaltermijn geldt voor alle ondernemers met een inschrijving in de Kamer van Koophandel. Het risico op oninbaarheid van vorderingen zal toenemen;
• Doorschuiven van diverse beleidsactiviteiten, waardoor zaken later gerealiseerd worden dan gedacht;
• Inkomstenderving van gesubsidieerde instellingen en verbonden partijen, waarbij het weerstandsvermogen van die partijen wellicht onvoldoende is om dit op te kunnen vangen;
• Landelijk ingestelde regelingen zoals de "Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers" of een toename aan zelfstandigen die een beroep doen op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen.
• Er wordt opnieuw een economische recessie verwacht. Dit zal leiden tot een grotere werkloosheid die zich door kan vertalen naar een groter beroep op bijstand. Normaliter worden gemeenten hiervoor zo nodig gecompenseerd door het Rijk (t-2) al dan niet met maatwerk (voorfinanciering o.i.d.). Een economische recessie kan daarnaast impact hebben op bijvoorbeeld onze grondexploitaties als gevolg van vertraging in de uitgifte;
• Het kabinet gaat in overleg met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) over de mogelijkheid om (voorlopige) lokale aanslagen aan ondernemers stop te zetten en al opgelegde aanslagen aan bedrijven in te trekken. Het gaat hierbij in het bijzonder om de toeristenbelasting.

De uiteindelijke financiële impact van bovenstaande zaken is op dit moment niet redelijkerwijs in te schatten.

Wij verwachten qua liquiditeit geen problemen omdat wij zonder problemen bij de Bank voor Nederlandse Gemeenten geld kunnen lenen. Gezien de huidige situatie op de geld- en kapitaalmarkt zijn daaraan geen of nauwelijks rentekosten aan verbonden.

De uitbraak van het COVID-19 virus heeft zoals al vermeld geen invloed op de cijfers over het boekjaar 2019. Het gemeentebestuur heeft passende maatregelen genomen c.q. zorgt ervoor dat passende maatregelen worden genomen om de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten te waarborgen. De jaarrekening is dan ook opgemaakt uitgaande van de veronderstelling van continuïteit van de bedrijfsactiviteiten.

Aanbestedingen

Met een tweetal leveranciers van afvalverwerking is in het verleden een overeenkomst gesloten die ieder jaar stilzwijgend wordt verlengd en ten onrechte niet Europees is aanbesteed. In 2020 is de gemeente een aanbestedingsprocedure gestart. De totale geschatte resterende contractwaarde bedraagt voor 2020 circa € 175.000.